Trước khi nước đóng chai và máy lọc nước hiện đại ra đời, nước đun sôi để nguội được xem là loại nước uống an toàn, được sử dụng phổ biến trong đời sống hàng nghìn năm qua. Tuy nhiên ngày nay, khi nguồn nước tự nhiên ngày càng ô nhiễm do ảnh hưởng của rác thải sinh hoạt và công nông nghiệp còn nước máy cũng chưa đủ “sạch” thì việc uống nước đun sôi để nguội liệu có còn an toàn?
Các chuyên gia sức khỏe thường khuyên mọi người nên có thói quen “ăn chín uống sôi”, điều này không chỉ áp dụng với thực phẩm mà nước uống cũng vậy. Trong điều kiện không có nguồn nước uống sạch gần như tuyệt đối, việc đun sôi nước trước khi uống được xem là giải pháp an toàn đối với sức khỏe. Bởi vì đun sôi nước có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn và phân tách một số hợp chất có hại trong nước, khiến nguồn nước “sạch” hơn so với lúc chưa đun sôi. Ngoài ra, dùng nước đun sôi có thể tận dụng nguồn nước tự nhiên, nước máy sẵn có, tiết kiệm chi phí cho người sử dụng. Chưa kể, nếu nguồn nước có sẵn hàm lượng khoáng thiết yếu, việc đun sôi nước sẽ bảo toàn một phần lượng khoáng chất này.
Tuy nhiên, nước đun sôi để nguội cũng tồn tại một số nhược điểm nhất định:
Thứ nhất, dù đun sôi nước có thể tiêu diệt được vi khuẩn, vi sinh vật nhưng không loại bỏ được hoàn toàn do một siêu vi khuẩn có thể chịu được nhiệt độ hơn 100 độ C. Chưa kể, nhiều bụi bẩn, tạp chất, kim loại nặng có trong nguồn nước không thể loại bỏ được dù đun sôi.
Thứ hai, đun sôi có thể làm biến đổi cấu trúc tự nhiên của nước, giảm lượng oxy là một số nguyên tố vi lượng cần thiết cho cơ thể. Con người uống nước thiếu oxy không có lợi cho việc tiêu hóa, có thể dẫn đến chứng khó tiêu.
Thứ ba, nước đun sôi để nguội có nguy cơ tái nhiễm khuẩn rất cao. Càng để lâu, nước đun sôi để nguội càng bẩn bởi khi đun sôi, các vi sinh vật bị tiêu diệt sẽ bị phân rã tạo thành chất hữu cơ, trở thành nguồn thức ăn thu hút các vi sinh vật ở ngoài. Theo nhận định của các chuyên gia ở Viện Dinh dưỡng Quốc gia, nước đun sôi có thể diệt sạch vi khuẩn nhưng khi để nguội sau 2 giờ đồng hồ, vi khuẩn sẽ xuất hiện trở lại. Sau 24 giờ, lượng vi khuẩn trong đó có thể tương đương với nước chưa được đun sôi. Đặc biệt, nếu đổ nước cũ vào nước mới để đun lại thì sau khi để nguội vài giờ, lượng vi khuẩn trong nước sẽ tăng lên nhanh chóng, thậm chí gây ra nấm mốc gây hại cho cơ thể.
Ngoài ra, nước đun sôi để nguội lâu ngày có thể sản sinh muối axit nitrat, là một chất dễ gây ung thư. Sau 1 ngày, mỗi lít nước đun sôi để nguội có thể sản sinh khoảng 0,004mg muối axit nitrat. Nếu để lâu, hàm lượng muối nitrat tăng cao có thể gây hại cho sức khỏe.
So với các loại nước lọc từ máy lọc nước hiện đại và nước đóng chai, nước đun sôi để nguội có thể tồn tại nhiều khuyết điểm hơn. Tuy nhiên, trong điều kiện hạn chế, khó tiếp cận hoặc mua được những loại nước uống “sạch” thì đun sôi nước máy, nước ngầm tự nhiên để uống là lựa chọn tương đối an toàn. Tuy nhiên, để hạn chế những ảnh hưởng tiêu cực đối với sức khỏe, người dùng cần lưu ý sử dụng và bảo quản nước đun sôi để nguội đúng cách theo hướng dẫn sau:
Một số người có thói quen nấu vài ấm nước đun sôi để nguội dùng dần trong vài ngày mà không hề nghĩ rằng điều này có thể gây hại cho sức khỏe. Vì nước đun sôi để nguội có nguy cơ tái nhiễm khuẩn sau vài giờ và tăng dần trong vòng 24 giờ nên để đảm bảo an toàn, người dùng nên uống hết trong vòng 2 giờ, tối đa 24 giờ sau khi đun sôi, bảo quản trong điều kiện thích hợp. Nếu bảo quản tốt, nước đun sôi để nguội có thể sử dụng lâu hơn nhưng không nên vượt quá 3 ngày.
Để hạn chế nguy cơ tái nhiễm khuẩn, giúp nước đun sôi để nguội sử dụng được lâu hơn, người dùng nên bảo quản nước đúng cách. Những nguyên tắc cơ bản khi bảo quản nước đun sôi để nguội bao gồm:
- Trước khi đun nước, người dùng cần làm sạch ấm đun nước, dụng cụ nấu và chứa nước sau khi đun sôi.
- Nước sau khi đun sôi mạnh trong 1 phút phải được để nguội hoàn toàn ở nhiệt độ phòng.
- Nước đun sôi để nguội nên đựng trong bình/chai thủy tinh sạch sẽ, đã tiệt trùng. Không nên dùng bình nhựa, chai nhựa tái chế để đựng nước đun sôi để nguội.
- Nên sử dụng bình/chai có dung tích nhỏ để sử dụng hết trong 1 vài lần, tránh mở nắp nhiều lần khi sử dụng để hạn chế sự xâm nhập của vi khuẩn. Trường hợp dùng bình nước lớn thì nên chọn bình có vòi, lưu ý đậy kín vòi sau mỗi lần rót.
- Không đổ nước mới đun sôi để nguội vào nước cũ để bảo quản vì hành động này sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh sôi nhiều hơn.
- Bảo quản bình/chai nước đun sôi để nguội ở nhiệt độ phòng không quá 21 độ C hoặc trong ngăn mát tủ lạnh, tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời.
Ngoài việc sử dụng trong thời hạn và bảo quản đúng cách, người dùng nên lưu ý lựa chọn nguồn nước có độ sạch tương đối để đun sôi để nguội, tránh dùng nước nhiễm khuẩn, có nhiều tạp chất. Một số đối tượng có sức đề kháng kém như người lớn tuổi, trẻ nhỏ, người bị bệnh nặng không nên uống nước đun sôi để nguội để qua đêm để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.
Ngày nay, ngoài nước đun sôi để nguội, người dân có rất nhiều lựa chọn như nước lọc từ máy lọc nước RO, nước ion kiềm từ máy điện giải hay nước tinh khiết, nước khoáng thiên nhiên, nước khoáng kiềm, nước ion kiềm đóng chai,... Đặc biệt, các sản phẩm nước đóng chai được sản xuất bằng công nghệ tiên tiến gần như không chứa hóa chất và vi sinh vật có hại.
Trong điều kiện nước máy sinh hoạt hoặc nước tự nhiên bị ô nhiễm, chứa nhiều tạp chất hoặc hóa chất độc hại, nước đóng chai hay đóng bình là lựa chọn thay thế an toàn cho nước đun sôi để nguội thường dùng.
Tham khảo chi tiết các sản phẩm nước uống chính hãng và đặt hàng tại website, ứng dụng hoặc cửa hàng Gas4.0 &more gần nhất. Liên hệ tổng đài 1900 1740 nếu cần hỗ trợ thêm thông tin hoặc tư vấn lựa chọn sản phẩm phù hợp với nhu cầu.