X
Gas 4.0 &more App
Đặt hàng online, giao hàng tận nơi
FREE - App Store and Google Play

Tác hại khôn lường khi uống nước nhiễm phèn từ giếng khoan

Theo Báo cáo Tổng điều tra dân số gần nhất của Tổng cục Thống kê, chỉ khoảng 52% hộ dân tại Việt Nam được tiếp cận với nước máy. Trong khi đó, có đến 22,8% hộ sử dụng nước giếng khoan và 11,4% hộ sử dụng nước giếng đào được bảo vệ. Vì không trải qua quá trình xử lý, nước được lấy trực tiếp từ giếng, đặc biệt là giếng khoan có nguy cơ bị nhiễm phèn cao, gây ảnh hưởng tiêu cực đối với sinh hoạt cũng như sức khỏe con người. Điều này có nghĩa là có hàng triệu người dân Việt Nam đang phải sử dụng nước ăn uống và sinh hoạt chưa đảm bảo chất lượng, an toàn cho sức khỏe. 

 

1. Nước nhiễm phèn là gì?

Nước nhiễm phèn là tình trạng nước có màu vàng đục, mùi hôi tanh của của kim loại, khi nếm thử sẽ cảm nhận được vị hơi chua. Khi để lắng khoảng 10 - 15 phút, nước bị nhiễm phèn sẽ xuất hiện tình trạng kết tủa, nổi lớp váng trên bề mặt, màu nước cũng chuyển dần sang màu gạch. 

Nước nhiễm phèn thường có màu vàng, vị chua và mùi tanh

Về mặt hóa học, phèn là một hợp chất muối kép được tạo bởi các anion sunfat (hoặc anion selenat, anion phức, tetrachlorozincate) kết hợp với cation của 1 hoặc 2 kim loại có hóa trị khác nhau. Phèn có công thức hóa học chung là Mx(SO4)y.nH2O (phèn đơn) hoặc MIMIII(SO4)2.12H2O (phèn kép), trong đó MI là kim loại có hóa trị 1, MIII là kim loại có hóa trị 3. Tại Việt Nam, các loại nước bị nhiễm phèn chủ yếu gồm 2 loại:

 

  • Phèn sắt

Đây là một loại muối kép của Sắt (II) sunfat và muối sunfat của kim loại kiềm/amoni, ví dụ như KFe(SO4)2.12H2O. Phèn sắt thường dễ tan trong nước và có màu tím vì có vết Mangan nhưng khi ở dạng tinh khiết, loại phèn này là tinh thể không màu. Nước bị nhiễm phèn sắt thường có mùi tanh, vị hơi chua, khi tiếp xúc với không khí nước sẽ có màu vàng đục do kết tủa.

 

  • Phèn nhôm

Phèn nhôm thường được gọi là phèn chua, tồn tại dưới dạng phèn đơn (công thức SO­4)3.18H2O) hoặc muối kép của nhôm sunfat với sunfat của kim loại kiềm/amoni. Nước phèn nhôm có tính axit, không độc, khi tan trong nước sẽ tạo thành màng hydroxit lắng xuống kéo theo các tạp chất lơ lửng trong nước. Vì thế, loại phèn này thường được dùng để làm trong nước, ứng dụng trong đời sống, y học,...

Phần lớn nước giếng khoan và giếng đào tại Việt Nam hiện nay thường bị nhiễm phèn sắt. Do đó, nếu không được xử lý trước khi sử dụng, loại nước này sẽ gây ra nhiều tác hại đối với sinh hoạt và sức khỏe.

 

2. Nguyên nhân và cách nhận biết nước bị nhiễm phèn

Nước bị nhiễm phèn do nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó có thể kể đến như:

 

Nước nhiễm phèn do đặc tính thổ nhưỡng

Tình trạng nhiễm phèn này thường xảy ra ở các vùng đồng bằng châu thổ và vùng khai thác khoáng sản. Nếu đất có hàm lượng sắt và thép cao, khi trời mưa, lớp đất này bị rửa trôi sẽ cuốn theo những chất này, xâm nhập từ từ vào mạch nước ngầm khiến nước bị nhiễm phèn.

 

Nước nhiễm phèn do đường ống dẫn nước bị hoen gỉ

Nước giếng khoan có ống vách và đường ống dẫn nước bằng sắt, thép thường có nguy cơ bị nhiễm phèn cao. Nguyên nhân là do lâu ngày sắt sẽ bị ăn mòn và hoen gỉ, các phân tử sắt bị tách ra, hòa tan vào trong nước khiến cho nồng độ sắt tăng cao, gây ra tình trạng nhiễm phèn.

Nước nhiễm phèn có hàm lượng sắt, mangan cao

Nước nhiễm phèn do ô nhiễm nguồn nước

Nước, rác thải sinh hoạt và công nghiệp thường chứa nhiều hóa chất độc hại như nitrit, amoni, asen, chì,... Những chất này thải ra môi trường không được xử lý lâu dần sẽ ngấm vào đất và mạch nước ngầm, khiến nguồn nước ở khu vực đó bị nhiễm phèn nghiêm trọng. 

 

Nước nhiễm phèn do hàm lượng anion sunfat trong nước cao

Các lớp đá trầm tích dưới lòng đất tồn tại một lượng nhỏ anion sunfat. Theo thời gian, hàm lượng hợp chất này sẽ tích tụ và tăng dần lên, kết hợp với sắt có sẵn trong nguồn nước khiến nước bị nhiễm phèn.

Nước bị nhiễm phèn thường có nhiều dấu hiệu dễ nhận biết. Mọi người có thể căn cứ vào những dấu hiệu sau để nhận định xem nguồn nước có bị nhiễm phèn không:

- Nước nhiễm phèn có màu vàng đục, mùi tanh, nếu nếm thử sẽ thấy có vị chua.

- Khi giặt bằng nguồn nước phèn, quần áo thường bị ố vàng và nhanh hỏng.

- Nếu tắm bằng nước giếng bị nhiễm phèn, bạn sẽ cảm nhận được da bị khô dần, phồng rộp, thậm chí tróc vảy. 

Ngoài ra, bạn cũng có thể dùng công cụ đo độ pH của nước để xác định xem nước có bị nhiễm phèn không. Nước giếng, nước sinh hoạt thông thường sẽ có độ pH nằm trong khoảng từ 6,5 - 8,5. Trong khi đó, nước bị nhiễm phèn sẽ có độ pH nằm ngoài khoảng này. Đa phần nước nhiễm phèn thường có tính axit với độ pH dao động ở mức ~5 - 6,5. Độ pH càng thấp, mức độ nhiễm phèn của nước càng nặng. 

 

3. Những tác hại đối với sức khỏe khi uống nước nhiễm phèn

Nước nhiễm phèn nhôm thường không tạo ra tác động xấu, thậm chí chúng còn được ứng dụng trong một số lĩnh vực. Tuy nhiên, nước bị nhiễm phèn sắt và mangan lại gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng đối với sinh hoạt và sức khỏe nếu sử dụng lâu dài. Sử dụng nước bị nhiễm phèn sắt để nấu ăn hoặc uống hàng ngày có thể dẫn đến những hệ lụy như:

 

3.1. Gây viêm gan A

Nước nhiễm phèn không chỉ có hàm lượng sắt cao mà còn chứa nhiều tạp chất có hại cho sức khỏe, trong đó có thể có cả virus gây bệnh viêm gan A. Vì thế, dùng nước bị nhiễm phèn để nấu ăn, uống hàng ngày sẽ tiềm ẩn nguy cơ mắc bệnh này rất cao. 

 

3.2. Gây bệnh thương hàn

Nước nhiễm phèn chứa nhiều sắt, là môi trường thuận lợi cho sự sinh sôi nảy nở của vi khuẩn gây thương hàn. Loại vi khuẩn này có thể tồn tại trong nước một thời gian dài, dễ dàng xâm nhập vào cơ thể qua đường ăn, uống, vệ sinh. Do đó, những người thường nấu ăn, uống nước bị nhiễm phèn sẽ có nguy cơ bị nhiễm bệnh thương hàn cao.

Nước bị nhiễm phèn là nguyên nhân gây nhiều bệnh nguy hiểm

3.3. Gây bệnh kiết lỵ

Ngoài sắt, nước bị nhiễm phèn cũng chứa hàm lượng sunfat cao, gây ô nhiễm nguồn nước. Sử dụng nước này để sinh hoạt hàng ngày, đặc biệt là dùng để nấu ăn sẽ có nguy cơ cao bị mắc các bệnh về đường ruột và tiêu hóa, trong đó có kiết lỵ. Người bệnh bị kiết lỵ do nước nhiễm phèn sẽ xuất hiện các triệu chứng như tiêu chảy, đau thắt vùng bụng, đầy hơi, chán ăn, đau đầu, mệt mỏi,...  

 

3.4. Gây bệnh dịch tả

Tác nhân chính gây ra dịch tả là do vi khuẩn Vibrio Cholerae. Loại vi khuẩn này thường sống trong môi trường nước ô nhiễm, trong đó có nước nhiễm phèn. Vì thế, sử dụng nguồn nước bị nhiễm phèn để nấu ăn, uống sẽ tiềm ẩn nhiều nguy cơ bị bệnh tả.  

 

3.5. Gây viêm da

Sử dụng nước bị nhiễm phèn có độ pH vượt ngưỡng cho phép để tắm rửa hàng ngày có thể gây hại cho vùng da tiếp xúc, đặc biệt là những vùng nhạy cảm như niêm mạc, mắt, mũi, miệng. Người bị viêm da do nước bị nhiễm phèn thường bị nổi mẩn đỏ, ngứa rát, bong tróc, lở miệng, thậm chí là lở loét,... Chưa kể, nước nhiễm phèn có chứa hàm lượng asen (thạch tín) không nhỏ. Đây là một hợp chất độc hại, tiếp xúc lâu dài sẽ làm tăng nguy cơ bị ung thư da.

 

3.6. Nguy cơ dẫn đến ung thư

Trong nước bị nhiễm phèn chứa nhiều kim loại nặng và hợp chất độc hại như sắt, asen, thủy ngân, sunfat, nitrat,... Những hợp chất này là tác nhân gây ra nhiều bệnh nghiêm trọng về đường ruột, tiêu hóa, hệ thần kinh, da liễu và gây tổn thương phổi, thận. Nếu sử dụng nguồn nước này để nấu ăn, uống và sinh hoạt lâu dài, người dùng có nguy cơ cao mắc các bệnh ung thư da, phổi, gan, thận,...

 

Nước nhiễm phèn được đánh giá là nguồn nước bị ô nhiễm, có chỉ số TDS và độ pH đều vượt ngưỡng tiêu chuẩn đối với nước uống và nước sinh hoạt. Sử dụng nước bị nhiễm phèn từ giếng khoan chưa qua xử lý để tắm rửa, giặt giũ, nấu ăn, uống hàng ngày không chỉ mang lại nhiều tác hại đối với sinh hoạt mà còn có thể gây ra nhiều bệnh lý nguy hiểm, bao gồm ung thư. Do đó, để bảo vệ cho sức khỏe bản thân và người xung quanh, người dùng chỉ nên sử dụng những nguồn nước sạch, đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn. Trong trường hợp nước bị nhiễm phèn mà không có điều kiện thay thế bằng nước máy, nước đóng chai và đóng bình, các hộ gia đình nên cân nhắc dùng các biện pháp xử lý phèn hoặc máy lọc nước RO để có được nguồn nước đạt chuẩn, an toàn cho sức khỏe.

Nước uống tham khảo


 

News of the same category

Best selling product

Gas Gas4.0 xám 12kg

430,000 đ

Gas Gas4.0 xanh ngang Sh 12kg

450,000 đ

Gas Siam van ngang 12kg

450,000 đ

Gas Arigato xanh 12kg

445,500 đ

Gas Arigato hồng 12kg

445,500 đ

Gas Super xám 12kg

430,000 đ

Gas Phoenix xám 12kg

430,000 đ

Gas Phoenix vàng 12kg

450,000 đ

Gas Gia Đình đỏ 12kg

450,000 đ