X
Gas 4.0 &more App
Đặt hàng online, giao hàng tận nơi
FREE - App Store and Google Play
Download appsSocial
Delivery time: 5am-22pm
Customer Call Center: 24/7
(Including Saturday, Sunday and Public Holidays)
Cart
Share
Promotions
1900 1740
Home
Categories
Orders
Me

Stress oxy hóa là gì? Nguyên nhân, tác hại và cách giảm căng thẳng

Thứ Tư, 17/09/2025 09:58 (GMT+7)

Bạn có bao giờ tự hỏi tại sao cùng một độ tuổi, có người trông trẻ trung, năng động trong khi người khác lại có vẻ mệt mỏi và già nua hơn? Hay tại sao các bệnh mãn tính như tim mạch, tiểu đường lại ngày càng trở nên phổ biến hơn? Một trong những "thủ phạm" thầm lặng đứng sau những vấn đề này chính là stress oxy hóa (oxidative stress), hay còn gọi là căng thẳng oxy hóa. 

Vậy, stress oxy hóa là gì? Làm thế nào để giảm thiểu tình trạng này?

 

1. Stress oxy hóa là gì?

Để hiểu rõ stress oxy hóa là gì, trước tiên chúng ta cần biết những yếu tố liên quan, bao gồm: Gốc tự do và chất chống oxy hóa.

- Gốc tự do (Free Radicals): Đây là những phân tử hoặc nguyên tử không ổn định do bị thiếu một electron. Để trở nên ổn định, chúng có xu hướng đi "cướp" electron từ các phân tử khỏe mạnh khác trong cơ thể, chẳng hạn như tế bào, protein hay DNA.

- Chất chống oxy hóa (Antioxidants): Chất chống oxy hóa là những hợp chất có khả năng cho đi electron mà không bị biến thành gốc tự do. Chúng sẵn sàng "tặng" electron cho các gốc tự do, vô hiệu hóa chúng và chấm dứt chuỗi phản ứng phá hoại.

Căng thẳng oxy hóa là gì

Cơ thể có khả năng tự sản sinh ra cả gốc tự do và chất chống oxy hóa. Khi gốc tự do và chất chống oxy hóa được cân bằng, cơ thể hoạt động khỏe mạnh.

Bình thường, các gốc tự do có vai trò nhất định, ví dụ tham gia tín hiệu hóa học hoặc tiêu diệt vi sinh vật gây bệnh. Tuy nhiên, khi chúng tích tụ quá mức mà hệ thống chống oxy hóa không kịp trung hòa, chúng sẽ tấn công vào màng tế bào, protein, lipid và DNA, gây tổn thương cấu trúc và rối loạn chức năng. Đây chính là tình trạng stress oxy hóa.

Vậy, stress oxy hóa (oxidative stress) là trạng thái mất cân bằng giữa quá trình sản xuất các gốc tự do và khả năng chống oxy hóa của cơ thể, khi số lượng gốc tự do vượt quá khả năng trung hòa của hệ thống chất chống oxy hóa.

Stress oxy hóa được xem là cơ chế nền trong nhiều bệnh lý mạn tính. Các nghiên cứu đã chứng minh tình trạng này góp phần vào sự phát triển của bệnh tim mạch, tiểu đường type 2, ung thư, thoái hóa thần kinh (Alzheimer, Parkinson,...), thậm chí cả quá trình lão hóa tự nhiên. Khi tế bào và mô bị các gốc tự do “ăn mòn” liên tục, hệ miễn dịch bị suy yếu, khả năng tự sửa chữa của DNA giảm, các phản ứng viêm mạn tính dễ dàng bùng phát. Chính vì vậy, việc duy trì cân bằng giữa gốc tự do và chất chống oxy hóa được coi là chìa khóa cho sức khỏe dài hạn. 

 

2. Nguyên nhân gây ra stress oxy hóa

Sự mất cân bằng này đến từ việc chúng ta tạo ra quá nhiều gốc tự do hoặc không cung cấp đủ chất chống oxy hóa, hoặc cả hai. Các nguyên nhân chính bao gồm:

Tóm tắt nguyên nhân gây stress oxy hóa

2.1. Các yếu tố bên trong cơ thể

Tình trạng căng thẳng oxy hóa có thể xuất phát từ các yếu tố bên trong cơ thể do:

- Quá trình hô hấp tế bào

Trong quá trình tạo năng lượng tại ty thể, oxy được sử dụng để chuyển hóa dinh dưỡng. Tuy nhiên, một phần electron bị rò rỉ, kết hợp với oxy sinh ra gốc tự do. Đây là nguồn gốc tự do tự nhiên, xảy ra hàng ngày.

- Phản ứng miễn dịch

Khi cơ thể chống lại vi khuẩn hoặc virus, bạch cầu phóng thích gốc tự do để tiêu diệt tác nhân gây bệnh. Nếu quá trình này diễn ra mạnh hoặc kéo dài, các gốc tự do sẽ tích tụ và gây hại cho tế bào khỏe mạnh.

- Lão hóa

Tuổi tác khiến hệ thống chống oxy hóa nội sinh suy giảm, trong khi gốc tự do vẫn hình thành đều đặn. Kết quả là mất sự cân bằng, dẫn đến stress oxy hóa.

- Bệnh lý mạn tính

Các bệnh như tiểu đường, béo phì, cao huyết áp, rối loạn chuyển hóa làm tăng sản xuất gốc tự do đồng thời cũng làm suy yếu hệ thống chống oxy hóa. Đây là một vòng tuần hoàn gây mất cân bằng gốc tự do - chất chống oxy hóa, dẫn đến tình trạng căng thẳng oxy hóa kéo dài

 

2.2. Các yếu tố từ môi trường và lối sống

Đây là những nguyên nhân chính nhưng có thể kiểm soát được. Các yếu tố phổ biến gây ra tình trạng stress oxy hóa có thể kể đến như:

- Khói thuốc lá

Chứa hàng nghìn hóa chất có khả năng tạo gốc tự do mạnh, thuốc lá khiến cả người hút và cả người hít phải khói thuốc đều dễ bị stress oxy hóa.

- Ô nhiễm và bức xạ

Bụi mịn PM2.5, kim loại nặng, hóa chất công nghiệp, tia cực tím (UV) hay bức xạ ion hóa đều là nguồn sản sinh gốc tự do. Vì vậy, người sống ở đô thị lớn hoặc làm việc ngoài trời, tiếp xúc thường xuyên với nguồn ô nhiễm dễ bị căng thẳng oxy hóa hơn.

- Chế độ ăn uống

Thực phẩm chiên rán, thịt chế biến sẵn, mỡ bão hòa, rượu bia thúc đẩy sự hình thành các gốc tự do. Chế độ ăn thiếu rau xanh và trái cây đồng nghĩa thiếu chất chống oxy hóa cần thiết để cân bằng.

- Căng thẳng tâm lý

Stress tinh thần kéo dài làm tăng hormone cortisol, gián tiếp kích thích sản xuất gốc tự do. Khi không được nghỉ ngơi và thư giãn, hệ miễn dịch và thần kinh dễ bị bào mòn.

- Thói quen sống

Thức khuya, lười vận động, tiếp xúc thường xuyên với thiết bị điện tử hoặc thiếu ngủ làm suy yếu cơ chế chống oxy hóa tự nhiên, khiến cơ thể dễ rơi vào tình trạng mất cân bằng.

Tóm lại, stress oxy hóa là hệ quả của sự kết hợp giữa nguyên nhân nội sinh và ngoại sinh. Cơ thể vốn đã sản sinh gốc tự do trong quá trình sống, nhưng khi cộng thêm tác động từ môi trường và lối sống, cán cân sẽ nghiêng hẳn về phía gốc tự do.

 

3. Tác hại khôn lường của stress oxy hóa

Khi tình trạng căng thẳng oxy hóa kéo dài, nó sẽ gây ra những tổn thương nghiêm trọng ở cấp độ tế bào, protein và DNA, dẫn đến nhiều hệ lụy cho sức khỏe như:

 

3.1. Đẩy nhanh quá trình lão hóa

Đây là tác hại dễ nhận thấy nhất khi bị căng thẳng oxy hóa kéo dài. Các gốc tự do tấn công và phá hủy collagen, elastin - hai loại protein quan trọng giúp duy trì sự săn chắc và đàn hồi của da. Kết quả là da nhanh chóng xuất hiện nếp nhăn, chảy xệ, nám, tàn nhang và các dấu hiệu lão hóa sớm khác.

Tác hại của stress oxy hóa với làn da

3.2. Là nguyên nhân thúc đẩy hàng loạt bệnh mãn tính

Stress oxy hóa được xem là yếu tố góp phần gây ra hoặc làm trầm trọng thêm một số căn bệnh mãn tính nguy hiểm:

- Bệnh tim mạch: Gốc tự do oxy hóa cholesterol LDL ("xấu"), tạo thành các mảng bám cứng trong thành động mạch, gây xơ vữa động mạch, cao huyết áp, và tăng nguy cơ đau tim, đột quỵ.

- Ung thư: Khi gốc tự do tấn công và làm tổn thương DNA của tế bào, nó có thể gây ra các đột biến gen, dẫn đến sự phát triển không kiểm soát của tế bào và hình thành khối u.

- Bệnh tiểu đường: Stress oxy hóa có thể làm suy giảm chức năng của tế bào beta trong tuyến tụy (tế bào sản xuất insulin) và gây ra tình trạng kháng insulin.

- Bệnh thoái hóa thần kinh: Tổn thương do oxy hóa ở các tế bào não có liên quan đến các bệnh như Alzheimer và Parkinson.

- Suy giảm hệ miễn dịch: Làm suy yếu khả năng phòng vệ của cơ thể, khiến chúng ta dễ bị nhiễm trùng hơn.

- Các bệnh viêm khớp: Góp phần vào quá trình viêm và phá hủy sụn khớp.

 

4. Biện pháp giảm thiểu stress oxy hóa

Tình trạng stress oxy hóa hoàn toàn có thể thay đổi bằng cách thay đổi lối sống và chế độ dinh dưỡng. Phương pháp này dựa trên nguyên tắc giảm tiếp xúc với các yếu tố tạo gốc tự do và tăng cường bổ sung chất chống oxy hóa, cụ thể:

 

4.1. Xây dựng chế độ ăn giàu chất chống oxy hóa

Dinh dưỡng đóng vai trò then chốt trong việc kiểm soát stress oxy hóa. Các chất chống oxy hóa từ thực phẩm giúp trung hòa gốc tự do, bảo vệ tế bào và cải thiện chức năng miễn dịch. Một số dưỡng chất quan trọng gồm:

- Vitamin C: Có nhiều trong cam, chanh, ổi, dâu tây, kiwi, bông cải xanh, ớt chuông. Vitamin C đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ DNA và hỗ trợ tái tạo vitamin E.

- Vitamin E: Hàm lượng cao trong các hạt hạnh nhân, hạt hướng dương, dầu ô liu, quả bơ, rau bina,... có tác dụng giúp ngăn lipid bị oxy hóa.
- Carotenoid (beta-caroten, lycopen, lutein): Có trong các loại rau củ màu cam, vàng, đỏ như cà rốt, khoai lang, bí đỏ, cà chua và rau xanh, giúp bảo vệ mắt & da.

- Polyphenols & flavonoids: Có nhiều trong các loại quả mọng như việt quất, mâm xôi, trà xanh, socola đen, rượu vang đỏ. Những hợp chất chống oxy hóa này giúp giảm viêm và cải thiện sức khỏe tim mạch.

Ngoài ra, việc ăn nhiều rau củ quả tươi, hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, giàu đường và chất béo bão hòa sẽ giảm gánh nặng oxy hóa cho cơ thể. Một chế độ ăn cân bằng, đa dạng, kết hợp nguồn chất xơ và protein chất lượng cao là nền tảng vững chắc để kiểm soát stress oxy hóa lâu dài.

Xem thêm: Những loại thực phẩm giàu chất chống oxy hóa tự nhiên

4.2. Điều chỉnh lối sống lành mạnh

Chế độ sinh hoạt có ảnh hưởng trực tiếp đến sự sản sinh gốc tự do. Các thói quen xấu như hút thuốc, uống rượu, thiếu ngủ, căng thẳng kéo dài hay lười vận động đều làm tăng stress oxy hóa. Ngược lại, những thói quen sinh hoạt sau sẽ giúp cải thiện tình trạng:

- Ngủ đủ và đúng giờ để cơ thể tái tạo năng lượng và loại bỏ gốc tự do.

- Tập thể dục điều độ như đi bộ nhanh, yoga, bơi lội giúp tăng cường hệ thống enzyme chống oxy hóa nội sinh.

- Quản lý căng thẳng thông qua thiền, hít thở sâu hoặc các hoạt động giải trí lành mạnh.

- Tránh độc tố từ môi trường ô nhiễm, khói thuốc và giảm lạm dụng rượu bia.

Những điều chỉnh nhỏ nhưng đều đặn trong lối sống hàng ngày sẽ tạo nên sự khác biệt lớn, giúp cơ thể duy trì trạng thái cân bằng oxy hóa tốt hơn.

 

4.3. Uống nước giàu hydrogen - Giải pháp tự nhiên, hiệu quả

Uống nước ion kiềm đều đặn giúp giảm căng thẳng oxy hóa

Ngoài thực phẩm, loại nước bạn uống hàng ngày cũng có thể trở thành một "vũ khí" làm giảm căng thẳng oxy hóa cực kỳ hiệu quả, đặc biệt là các loại thức uống giàu chất chống oxy hóa. Trong đó, nước uống giàu hydrogen được xem là một giải pháp đột phá nhờ:

- Hydrogen (H₂) - chất chống oxy hóa mạnh: 

Nước ion kiềm được tạo ra bằng công nghệ điện phân sẽ rất giàu hydro hoạt tính (hydrogen). Đây là một chất chống oxy hóa mạnh nhưng lại có kích thước nhỏ trong tự nhiên.

Điều đặc biệt nhất là hydrogen có khả năng "chọn lọc". Nó chỉ tấn công và trung hòa những gốc tự do nguy hiểm nhất (như gốc Hydroxyl •OH), trong khi vẫn giữ lại các gốc tự do có vai trò sinh lý cần thiết cho cơ thể.

- Kích thước siêu nhỏ, tác động sâu: 

Nhờ kích thước nhỏ, các phân tử hydrogen có thể dễ dàng thấm sâu vào từng tế bào, thậm chí vượt qua cả hàng rào máu não - điều mà hầu hết các chất chống oxy hóa khác không làm được - để bảo vệ não bộ.

Uống nước ion kiềm giàu hydrogen mỗi ngày là một cách đơn giản và hiệu quả để liên tục cung cấp cho cơ thể một lượng lớn chất chống oxy hóa mạnh mẽ, giúp dọn dẹp gốc tự do, giảm thiểu căng thẳng oxy hóa và bảo vệ tế bào từ bên trong.

Sản phẩm gợi ý

 

Căng thẳng oxy hóa là nguyên nhân gốc rễ của sự lão hóa và nhiều căn bệnh nguy hiểm. Mặc dù không thể loại bỏ hoàn toàn gốc tự do, nhưng stress oxy hóa hoàn toàn có thể được kiểm soát bằng một lối sống lành mạnh, chế độ ăn giàu chất chống oxy hóa và lựa chọn nước uống thông minh.

Bằng cách giảm thiểu tiếp xúc với các tác nhân gây hại và tích cực bổ sung các "chiến binh" chống oxy hóa, đặc biệt là thông qua nguồn nước uống giàu hydrogen, bạn đang đầu tư vào một tương lai khỏe mạnh, trẻ trung và tràn đầy năng lượng hơn.
 

News of the same category

See more

Best selling product

Gas Gas4.0 xám 12kg

396,000 đ

Gas Gas4.0 xanh ngang Sh 12kg

416,000 đ

Gas Gas4.0 vàng 12kg

416,000 đ

Gas Siam van ngang 12kg

416,000 đ

Gas Arigato xanh 12kg

391,500 đ

Gas Arigato hồng 12kg

391,500 đ

Gas Super xám 12kg

396,000 đ

Gas Phoenix vàng 12kg

416,000 đ

Gas Gia Đình đỏ 12kg

416,000 đ