

Được xem là một trong những phát minh vĩ đại của người Nhật, những năm gần đây, nước ion kiềm được người dân tại nhiều quốc gia ưa chuộng. Tại Việt Nam, nhiều người vẫn truyền tai nhau về những công dụng tuyệt vời của loại nước uống này nhưng không ít người vẫn e ngại rằng nước kiềm đang được “thần thánh hóa”. Do đó, để tận dụng những lợi ích và sử dụng một cách hợp lý, người dùng cần tìm hiểu kỹ thông tin để hiểu đúng và đầy đủ hơn về loại nước uống này.
Nước ion kiềm là nước uống được tạo ra từ công nghệ điện phân Alkaline, được phát minh bởi các nhà nghiên cứu Nhật Bản. Nhờ thiết bị điện phân, các ion dương trong nước sạch sẽ di chuyển về phía cực âm. Tại đây, các phân tử nước sẽ nhận electron từ điện cực, tạo thành các hydrogen (hydro hoạt tính). Kết quả thu được là nước uống có tính kiềm với độ pH lớn hơn 7 (thường nằm trong khoảng từ 8.0 - 9.5), giàu khoáng chất tự nhiên và hydrogen.
Hiện nay, nước ion kiềm được sử dụng trong đời sống hàng ngày ở khoảng 200 quốc gia trên thế giới. Đây cũng là loại nước uống duy nhất được Bộ Y Tế và Cục quản lý an toàn thực phẩm Nhật Bản công nhận về những lợi ích đối với sức khỏe, có hiệu quả trong việc cải thiện một số bệnh lý tiêu hóa.
Được biết đến là phát minh của Nhật Bản từ hơn 70 năm trước nhưng thực tế, nước ion kiềm đã được con người sử dụng trước đó. Từ lâu, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng người dân ở một số vùng như: thung lũng Hunza (Pakistan), Lourdes (Pháp), Tlacote (Mexico), Shin-Chan (Trung Quốc),... có tuổi thọ trung bình cao hơn những nơi khác. Không những thế, người dân nơi đây còn có sức khỏe tốt, ít bệnh tật, phụ nữ 60 tuổi vẫn có thể dễ dàng thụ thai, sinh con. Điều này đã thôi thúc các nhà khoa học đi sâu vào nghiên cứu để tìm kiếm câu trả lời.
Vào thập niên 1930, nhà khoa học nổi tiếng người Rumani từng đoạt giải Nobel là Tiến sĩ Henri Coanda đã đích thân đi tới thung lũng Hunza để nghiên cứu về bí mật trường thọ và sức khỏe của người dân nơi đây. Sau nhiều năm, ông nhận ra rằng người dân ở đây sống thọ có liên quan mật thiết đến nguồn nước. Nhiều nghiên cứu sau này cũng cho thấy, người dân ở những vùng đất có tuổi thọ trung bình cao đều sử dụng nguồn nước có tính kiềm tự nhiên.
Năm 1952, Tiến sĩ Machisue Suwa - Nhà khoa học người Nhật Bản đã nghiên cứu thành công công nghệ ion hóa để tạo ra nước uống có tính kiềm tự nhiên. Thiết bị sản xuất nước ion kiềm đầu tiên được ra đời với tên gọi là “chất lỏng Synnohl”.
Năm 1960, Nhật Bản đã thành lập một nhóm gồm các nhà khoa học và bác sĩ y khoa để nghiên cứu sâu về loại nước ion kiềm này. Đến năm 1966, Bộ Y tế, Phúc lợi và xã hội Nhật Bản đã công nhận thiết bị điện phân nước là một thiết bị y tế hợp pháp. Nước ion kiềm cũng được Bộ Y tế Nhật Bản khuyến khích người dân sử dụng hàng ngày, được xem là một trong những bí quyết trường thọ của người Nhật.
Trên thị trường hiện nay có rất nhiều loại nước ion kiềm với nồng độ pH, công nghệ sản xuất khác nhau. Mỗi loại nước có ưu điểm riêng, phù hợp với nhu cầu sử dụng nhất định. Nhờ đó, người tiêu dùng cũng có thể dễ dàng lựa chọn loại nước thích hợp với mục đích sử dụng.
Nếu xét theo nồng độ pH, người ta có thể phân loại nước ion kiềm thành các loại sau:
- Nước ion kiềm có pH < 8.0:
Nước có độ pH này có tính kiềm nhẹ, có thể uống trực tiếp, phù hợp với người mới bắt đầu sử dụng nước kiềm, trẻ em > 6 tuổi, người già < 80 tuổi.
- Nước ion kiềm có độ pH từ 8.0 - 9.5:
Nước ion kiềm có độ pH tự nhiên lý tưởng tương tự như rau xanh, thích hợp uống hàng ngày để cải thiện sức khỏe, nấu ăn,...
- Nước ion kiềm có độ pH từ 10.0 - 11.0:
Nước có độ pH này có tính kiềm mạnh, không thích hợp để uống mà thường được dùng để làm sạch rau quả, khử khuẩn, tẩy rửa vết bẩn.
Nếu dựa trên công nghệ sản xuất, nước ion kiềm bao gồm những loại cơ bản sau:
Bình nước tạo kiềm là loại bình chứa nhỏ, được trang bị thêm phần lõi chứa các hạt có khả năng loại bỏ vi khuẩn và tạp chất, bổ sung khoáng và tăng độ kiềm của nước. Một số sản phẩm bình nước tạo kiềm được tích hợp thêm chức năng điện phân. Nguồn nước sử dụng để tạo ra nước ion kiềm bằng phương pháp này có thể là nước máy, nước lọc hoặc nước đóng chai bất kỳ.
Quy trình tạo ra nước ion kiềm bằng bình tạo kiềm khá đơn giản, chi phí thấp nhưng chất lượng nước uống đầu ra phụ thuộc vào phần lõi của thiết bị. Hầu hết nước uống ion kiềm tạo ra từ phương pháp này đều không trải qua quá trình điện phân, tính kiềm nhẹ và không ổn định. Hơn nữa, hàm lượng khoáng trong nước thường rất nhỏ, không phải là khoáng chất tự nhiên mà là khoáng nhân tạo nên cơ thể khó hấp thu hơn.
Máy lọc nước điện giải là thiết bị tiên tiến được sử dụng chủ yếu trong các hộ gia đình, cơ sở y tế. Thiết bị này hoạt động dựa trên công nghệ điện phân alkaline, được kết nối trực tiếp với nguồn nước máy sinh hoạt. Người dùng chỉ cần chọn chế độ lọc để tạo ra loại nước có độ pH tương ứng tùy theo nhu cầu sử dụng. Nước được tạo ra từ máy lọc đã được xử lý loại bỏ vi khuẩn, tạp chất triệt để nên có thể uống trực tiếp mà không cần đun sôi.
Nhờ áp dụng công nghệ điện phân tiên tiến, nước ion kiềm tạo ra từ máy lọc nước điện giải có phân tử nước siêu nhỏ, giàu hydrogen, hàm lượng khoáng chất và tính kiềm ổn định. Đặc biệt, thiết bị có thể dễ dàng tạo ra nước kiềm với nồng độ pH khác nhau tùy từng nhu cầu sử dụng. Tuy nhiên, chi phí mua sắm thiết bị và thay thế lõi lọc định kỳ khá cao nên chỉ thích hợp với hộ gia đình có thu nhập khá, nhu cầu sử dụng nhiều.
Cũng được tạo ra bằng công nghệ, thiết bị điện phân nhưng nước ion kiềm đóng chai được sản xuất với quy mô công nghiệp tại các nhà máy, sau đó đóng chai để dễ bảo quản, phân phối đến người tiêu dùng. Nguồn nước dùng để sản xuất nước ion kiềm đóng chai thường là nước ngầm tự nhiên, giàu khoáng chất. Nước sau khi khai thác sẽ được xử lý bằng công nghệ hiện đại để loại bỏ tạp chất, vi sinh vật có hại trước khi điện phân để tạo ra loại nước ion kiềm có độ pH, hàm lượng khoáng chất và hydrogen lý tưởng, ổn định.
Nước uống ion kiềm được tạo ra bằng phương pháp này sở hữu đầy đủ đặc tính, công dụng của dòng nước ion kiềm. Tuy nhiên, mỗi sản phẩm thường có độ pH cố định (thường từ 8.5 - 9.5) chứ không linh hoạt như nước được tạo ra từ máy lọc điện giải. Thay vào đó, sản phẩm nước ion kiềm đóng chai có tính tiện lợi, an toàn, không cần phải đầu tư chi phí mua thiết bị nên được sử dụng khá phổ biến.
Hiện nay, nước ion kiềm có thể được tạo ra bằng nhiều phương pháp khác nhau như: dùng chanh tươi, baking soda, bình lọc tạo nước ion kiềm, máy lọc nước điện giải và thiết bị điện phân. Mỗi phương pháp sẽ có cách vận hành khác nhau, có thể tạo ra nước ion kiềm có chất lượng, thành phần, độ kiềm khác biệt. Dù sử dụng phương pháp nào thì về cơ bản, nước ion kiềm đều được tạo ra từ nguyên lý điện phân nước. Trong đó, hai phương pháp phổ biến nhất hiện nay là máy lọc nước điện giải và thiết bị điện phân đều áp dụng công nghệ Alkaline tiên tiến Nhật Bản. Về cơ bản, nước ion kiềm tạo ra từ công nghệ này sẽ được xử lý qua 2 giai đoạn sau:
Nước máy (nước thủy cục) hoặc nước ngầm tự nhiên đủ tiêu chuẩn nước đầu vào sau khi khai thác sẽ được tiền xử lý bằng các bước lọc thô và lọc tinh. Quy trình này giúp loại bỏ vi khuẩn, tạp chất và kim loại nặng có hại cho sức khỏe những vẫn giữ lại đặc tính tự nhiên và khoáng chất cần thiết trong nước. Đây cũng là bước cần thiết để bảo vệ các tấm điện cực khỏi hư hỏng, kéo dài tuổi thọ cho thiết bị điện phân.
Nước sau khi được xử lý làm sạch sẽ được đưa vào bộ phận điện phân, bao gồm các tấm điện cực Titanium phủ Platinum của thiết bị điện giải. Tại đây, nước sạch sẽ được điện phân để tạo ra nước có tính kiềm ở cực âm và nước có tính axit ở cực dương. Quá trình này tạo ra các hydro hoạt tính (hydrogen) và các cụm phân tử nước siêu nhỏ có kích thước chỉ ~0.5μm, mang theo nhiều khoáng chất có lợi cho sức khỏe, tồn tại dưới dạng ion.
Tùy vào thiết bị và mục đích sử dụng, nước ion kiềm thu được sẽ có độ pH khác nhau. Với máy lọc nước điện giải trong gia đình, tùy theo chế độ cài đặt, thiết bị có thể tạo ra loại nước có tính axit hoặc tính kiềm với độ pH linh hoạt, phù hợp với mục đích sử dụng. Người dùng có thể rót trực tiếp tại vòi và sử dụng một cách tiện lợi. Còn với thiết bị điện phân được áp dụng trên dây chuyền sản xuất quy mô công nghiệp, nước ion kiềm tạo ra từ quá trình điện phân sẽ có độ pH ổn định (pH ~ 8.0 - 9.5), được đóng chai để phân phối đến người tiêu dùng.
Nhờ áp dụng công nghệ xử lý nước nguồn và điện phân tiên tiến, những khoáng chất quý có trong nguồn nước được bảo toàn trong quá trình sản xuất nước ion kiềm. Do đó, ngoài 2 thành phần chính là Oxy và Hydro tồn tại dưới dạng ion H+ và OH-, trong nước ion kiềm còn chứa một số thành phần vi khoáng cần thiết cho cơ thể như:
- Canxi (Ca2+): Có tác dụng tăng mật độ xương, hỗ trợ sự hình thành và phát triển của hệ xương, ngăn ngừa loãng xương.
- Magie (Mg2+): Có tác dụng kháng viêm, hỗ trợ chức năng thần kinh và cơ bắp, tăng cường miễn dịch đồng thời là chất xúc tác cho quá trình chuyển hóa thức ăn và trao đổi chất trong cơ thể. Khoáng chất này rất có lợi cho hoạt động của cơ bắp và hệ thần kinh, có thể giúp giảm bớt căng thẳng, mệt mỏi và các triệu chứng căng cơ, chuột rút,...
- Kali (K-): Là chất điện giải quan trọng, có lợi cho hệ tim mạch, có tác dụng thúc đẩy quá trình tuần hoàn máu, duy trì huyết áp ổn định, phòng ngừa đột quỵ.
- Natri (Na-) hay Sodium: Cũng là chất điện giải, đóng vai trò cân bằng nồng độ chất lỏng, giữ nước và hỗ trợ cho các chức năng khác của cơ thể, bao gồm xung thần kinh, điều tiết chất lỏng,...
Các thành phần vi khoáng có trong nước ion kiềm tồn tại dưới dạng ion, hàm lượng thấp hơn so với nước khoáng nhưng dễ hấp thu nên vẫn phát huy hiệu quả nhất định đối với sức khỏe. Đặc biệt, hàm lượng khoáng của nước ion kiềm phụ thuộc nhiều vào chất lượng nguồn nước và công nghệ sản xuất.
Ngoài một số đặc tính chung của nước, nước ion kiềm còn sở hữu 4 tính chất đặc trưng riêng gồm:
- Cấu trúc cụm phân tử nước nhỏ bằng ⅕ phân tử nước thông thường
Các cụm phân tử nước thông thường có kích thước khoảng 2.5 nanomet. Tuy nhiên, nhờ quá trình điện phân, cấu trúc các cụm phân tử nước ion kiềm tồn tại dưới dạng ion nên có kích thước chỉ khoảng 0.5 nanomet, nhỏ hơn gấp 5 lần so với phân tử nước bình thường.
- Tính kiềm tự nhiên như rau xanh
Hiện nay, các loại nước ion kiềm sản xuất bằng công nghệ Alkaline tiên tiến đều có độ pH tự nhiên khoảng từ 8.0 - 9.5. Độ kiềm này tương tự với tính kiềm trong các loại rau xanh, nên được đánh giá là tốt cho sức khỏe.
- Giàu hydrogen, khả năng chống oxy hóa mạnh
Quá trình điện phân nước tạo ra các hydrogen, tồn tại dưới dạng ion hòa tan trong nước ion kiềm. Đây là chất có tính oxy hóa mạnh mẽ, có khả năng trung hòa các gốc tự do để mang lại tế bào khỏe mạnh, bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây hại.
- Chứa khoáng chất tự nhiên cần thiết cho cơ thể
Nước thủy cục hay nước ngầm tự nhiên dùng để sản xuất nước ion kiềm đều chứa một số thành phần vi khoáng nhất định. Những khoáng chất này được giữ lại trong quá trình điện phân nên trong nước ion kiềm sẽ chứa một số khoáng chất có lợi cho cơ thể như Ca, Mg, K, Na,... Tuy nhiên, hàm lượng khoáng trong nước ion kiềm sẽ không dồi dào như nước khoáng thiên nhiên.
Từ lâu, nước ion kiềm đã được biết đến với những công dụng tuyệt vời mang lại cho sức khỏe và đời sống, nổi bật như:
Nhờ tính kiềm tự nhiên với độ pH khoảng 8.0 - 9.5, nước ion kiềm sẽ giúp trung hòa lượng axit dư thừa để đưa nồng độ pH trong cơ thể về mức cân bằng (pH ~ 7.3 - 7.4). Điều này rất có lợi cho quá trình trao đổi chất và hấp thu dinh dưỡng của tế bào.
Cơ thể bị dư axit có thể gây ra một số bệnh lý về tiêu hóa và đường ruột như táo bón, đầy hơi, khó tiêu, trào ngược axit, viêm loét dạ dày,... Nước ion kiềm với khả năng trung hòa axit dư thừa sẽ ngăn ngừa và cải thiện triệu chứng những bệnh lý này để mang lại hệ tiêu hóa khỏe mạnh hơn.
Với cụm phân tử nước siêu nhỏ, nước ion kiềm sẽ giúp thúc đẩy quá trình vận chuyển, hấp thu dinh dưỡng và đào thải độc tố trong cơ thể diễn ra nhanh hơn. Nhờ đó, loại nước uống này có tác dụng thanh lọc cơ thể, giải độc rượu bia,... hiệu quả.
Lượng canxi hòa tan trong nước ion kiềm là khoáng chất cần thiết cho sự hình thành và phát triển của xương. Không những thế, nhờ phân tử nước siêu nhỏ và một số thành phần vi khoáng, nước ion kiềm có tác dụng bù nước bù khoáng nhanh chóng. Loại nước uống này được đánh giá là tốt cho người cần vận động nhiều như tập luyện thể thao, làm việc nặng,...
Trong nước ion kiềm có chứa hàm lượng nhỏ khoáng chất tự nhiên như Ca, Mg, Na, K,... tồn tại dưới dạng ion, dễ hấp thu. Đây được xem là nguồn bổ sung khoáng chất thiết yếu lý tưởng cho cơ thể.
Nhờ cấu trúc cụm phân tử nước siêu nhỏ, nước ion kiềm dễ dàng thẩm thấu vào da, cung cấp độ ẩm nhanh chóng giúp làn da luôn mịn màng. Bên cạnh đó, loại nước uống này còn giàu hydrogen với khả năng chống oxy hóa mạnh mẽ. Sử dụng nước ion kiềm mỗi ngày có tác dụng trung hòa các gốc tự do, nuôi dưỡng tế bào khỏe mạnh, từ đó làm chậm quá trình lão hóa, phòng ngừa bệnh tật hiệu quả.
Nếu dùng nước kiềm nấu ăn, khoáng chất và tính kiềm tự nhiên trong nước ion kiềm không bị mất đi, phần lớn chất dinh dưỡng có trong thực phẩm vẫn được bảo toàn nguyên vẹn. Không những thế, nhờ cấu trúc phân tử siêu nhỏ nên nước ion kiềm giúp thực phẩm thẩm thấu gia vị tốt hơn, từ đó làm tăng hương vị của món ăn.
Xem thêm: 10 lợi ích "vàng" của nước ion kiềm đối với sức khỏe
Nước ion kiềm được xem là loại nước uống an toàn, tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, việc lạm dụng loại nước uống này có thể dẫn đến một vài rủi ro nhất định. Những người khỏe mạnh có chế độ ăn uống lành mạnh, cơ thể không bị dư axit uống nhiều nước kiềm có thể bị mất cân bằng nồng độ pH trong cơ thể. Điều này có thể gây ra bệnh nhiễm kiềm chuyển hóa, kèm theo các triệu chứng như buồn nôn, run tay chân,... Do đó, để đảm bảo an toàn cho sức khỏe và tận dụng tối đa lợi ích của nước ion kiềm, người dùng cần sử dụng loại nước uống này đúng cách và hợp lý. Cụ thể:
Lượng nước ion kiềm nên uống mỗi ngày
Những người trưởng thành có sức khỏe bình thường có thể sử dụng nước ion kiềm thay cho nước tinh khiết, nước khoáng hàng ngày. Bổ sung khoảng 1,5 - 2 lít (tương đương 8 - 10 ly) nước ion kiềm mỗi ngày sẽ giúp cơ thể khỏe khoắn, hoạt động trơn tru. Để tận dụng tối đa lợi ích sức khỏe của nước ion kiềm, bạn nên chia nhỏ thời gian uống vào các thời điểm trong ngày một cách khoa học để cơ thể luôn đạt trạng thái tốt nhất.
Bạn có thể sử dụng nước ion kiềm kết hợp các loại thực phẩm như trái cây, rau xanh để tăng cường khả năng chống oxy hóa, ngăn ngừa lão hóa và phòng ngừa bệnh tật hiệu quả hơn. Ngoài ra, bạn có thể sử dụng loại nước này để pha trà, cà phê,... để gia tăng hương vị và giảm tính axit trong những thức uống này.
Nước ion kiềm có thể được dùng để nấu ăn để làm tăng hương vị cho các món ăn nhưng không được khuyến khích đun sôi để uống bởi hydrogen sẽ bị mất đi, làm giảm lợi ích của nước. Ngoài ra, nước ion kiềm có hàm lượng khoáng dồi dào có thể bị kết tủa, bám cặn khi đun sôi.
Thuốc tây sẽ phát huy tác dụng tốt nhất trong môi trường trung tính, nghĩa (pH ~7). Vì thế, bạn không nên uống thuốc bằng nước ion kiềm, đồng thời hạn chế sử dụng loại nước này trước và sau khi uống thuốc khoảng 30 phút để đảm bảo hiệu quả của thuốc.
Những người bị sỏi thận, suy thận và mắc một số bệnh lý liên quan khác được khuyên không nên sử dụng nước ion kiềm bởi chức năng thận kém có thể dẫn đến quá tải, không đào thải kịp thời gây mất cân bằng môi trường trong cơ thể.
Trẻ em dưới 5 tuổi và người già trên 80 tuổi có chức năng thận và tiêu hóa yếu hơn người bình thường nên uống nước ion kiềm có thể gây tình trạng quá tải, không có lợi cho sức khỏe. Trẻ trên 5 tuổi có thể uống nước kiềm nhưng nên lựa chọn mức kiềm nhẹ, liều lượng thấp và tăng dần.
Cuộc sống hiện đại cùng sự xuất hiện của ngày càng nhiều thực phẩm “rác”, nhiều người trẻ có thói quen ăn uống thiếu lành mạnh có nguy cơ mắc phải một số bệnh lý nghiêm trọng, đặc biệt là các bệnh về tiêu hóa. Với những lợi ích tuyệt vời mang lại, nước ion kiềm được xem là lựa chọn của người tiêu dùng thông thái nhằm cải thiện, nâng cao sức khỏe, phòng ngừa bệnh tật và kéo dài tuổi thọ.