

Người cao tuổi thường có thể trạng nhạy cảm, chức năng của các cơ quan, đặc biệt là hệ tiêu hóa và thận bị suy giảm. Vì thế, việc dung nạp thực phẩm, trong đó có nước uống cho người già lớn tuổi là vấn đề cần được chú trọng.
Cung cấp đầy đủ nước cho cơ thể là điều vô cùng quan trọng đối với tất cả mọi người, bao gồm người lớn tuổi. Tuy nhiên, thực tế là không ít người cao tuổi do e ngại về việc đi tiểu không kiểm soát được nên thường hạn chế uống nước. Tuy nhiên, đây không phải là một giải pháp hiệu quả và có thể khiến cho vấn đề trở nên tồi tệ hơn.
Người cao tuổi thường dễ bị mất nước do những thay đổi sinh lý trong quá trình lão hóa và một số yếu tố phức tạp hơn, chẳng hạn như tình trạng bệnh, tinh thần và thể chất. Ngoài ra, suy giảm chức năng thận cũng là một yếu tố nguy cơ chính gây mất nước ở người lớn tuổi. Thận đóng một vai trò quan trọng trong việc điều tiết chất lỏng, nhưng chức năng của chúng có thể bị suy giảm theo tuổi tác, vì vậy người cao tuổi là đối tượng thuộc nhóm có nguy cơ cao dễ mắc phải tình trạng mất nước.
Tình trạng mất nước cũng phổ biến hơn ở những người bị suy giảm nhận thức và thay đổi khả năng hoạt động. Một số vấn đề như khó nuốt, bệnh tiểu đường và chứng mất trí nhớ thường gặp hơn ở người cao tuổi đều liên quan đến việc hydrat hóa kém.
Khả năng mất nước cũng có thể trở nên trầm trọng hơn khi sử dụng các loại thuốc, bao gồm thuốc nhuận tràng và thuốc lợi tiểu. Do nhiều người không kiểm soát được việc đi tiểu tiện của mình, cho nên họ có thể hạn chế việc uống nước thường xuyên trong ngày.
Do đó, việc bổ sung đủ nước mỗi ngày là điều vô cùng quan trọng đối với sức khỏe của người lớn tuổi.
Chế độ ăn uống có thể ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người cao tuổi. Tuy nhiên, nhiều người già ăn uống kém, khả năng hấp thu của cơ thể lại suy giảm nên rất dễ bị thiếu hụt chất dinh dưỡng. Để bù đắp sự thiếu hụt này, ngoài nước lọc là cần thiết, người già có thể bổ sung thêm các loại thức uống giàu vitamin và chất dinh dưỡng thiết yếu.
Những loại nước uống người già nên ưu tiên sử dụng gồm:
Nước lọc vô cùng quan trọng đối với cơ thể, nhất là đối với người cao tuổi. Đây là nguồn cung cấp nước tốt nhất cho cơ thể. Uống đủ nước sẽ phòng ngừa được tình trạng táo bón, một bệnh lý rất hay gặp ở người già. Uống đủ nước còn hạn chế được quá trình hình thành sỏi thận, giảm được tỷ lệ nhiễm trùng đường tiểu. Bên cạnh đó, nước là môi trường hòa tan các chất dinh dưỡng, uống đủ nước sẽ giúp chất dinh dưỡng được hấp thu tốt hơn.
Người cao tuổi nên bổ sung từ 1,5 – 2 lít nước lọc mỗi ngày cho cơ thể. Nên chia nhỏ số lần uống trong ngày, uống từ từ từng ngụm nhỏ, không nên uống một số lượng lớn nước cùng lúc và nên uống nước ngay cả khi không khát. Một ly nước ấm vào buổi sáng ngay sau khi thức dậy sẽ giúp cơ thể được khởi động tốt hơn và tinh thần tỉnh táo hơn.
Nước trái cây cung cấp các loại vitamin cần thiết cho cơ thể. Trong đó, vitamin A cung cấp các chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ cơ thể khỏi các gốc tự do, làm giảm nguy cơ mắc ung thư còn vitamin C có tác dụng cải thiện hệ miễn dịch, tăng sức đề kháng. Ngoài ra, một số loại nước ép từ dưa hấu, dưa lê, dưa lưới,... giàu kali, là nguồn bổ sung chất điện giải quan trọng cho cơ thể, giúp cân bằng nội môi, điều hòa hoạt động của cơ bắp và tim.
Do đó, nước ép trái cây là thức uống rất tốt cho người già, đặc biệt là ở người không còn đủ răng hoặc răng yếu không ăn được trái cây trực tiếp. Mỗi ngày, người già có thể uống từ 1 - 2 ly nước ép để bổ sung nước và dinh dưỡng cho cơ thể. Tuy nhiên, nên hạn chế đường hoặc không sử dụng đường trong nước ép để tránh nguy cơ bị tiểu đường.
Một số loại nước ép từ rau củ như cần tây, dưa leo, cà rốt,... cũng là loại nước uống bổ dưỡng cho người già được các chuyên gia dinh dưỡng khuyến khích. Tương tự nước ép trái cây, nước ép rau củ cung cấp một lượng lớn vitamin và chất xơ, nhóm dinh dưỡng cần thiết giúp nhuận tràng, ngăn ngừa táo bón hiệu quả cho người cao tuổi.
Bên cạnh đó, nước ép rau củ còn có tác dụng thanh lọc cơ thể, giúp kiểm soát cân nặng để giảm nguy cơ bị béo phì, tốt cho có bệnh lý mạn tính về tim mạch, huyết áp, rối loạn mỡ máu. Nó cũng có vai trò như prebiotic giúp tăng cường hệ lợi khuẩn đường ruột, hỗ trợ quá trình tiêu hóa ở người già.
Các loại trà thảo mộc như trà sen, trà atiso, trà gừng, trà hoa nhài,... được xem là thức uống rất tốt đối với sức khỏe người già. Trà sen từ lâu đã được biết đến với tác dụng điều hòa, hỗ trợ điều trị rối loạn mỡ máu, điều hòa khí huyết cho cơ thể. Trà atiso chứa hàm lượng chất chống oxy hóa cao giúp ngăn ngừa nguy cơ ung thư, hỗ trợ ổn định huyết áp, giải độc gan. Trà gừng giúp cải thiện triệu chứng đau đầu, hỗ trợ tiêu hóa còn trà hoa nhài giúp giảm lo âu và các triệu chứng đau khớp ở người cao tuổi.
Tuy nhiên, cần lưu ý không được sử dụng nước trà đã để qua đêm và quá lạm dụng loại thức uống này. Ngoài ra, trà thảo mộc chỉ có tác dụng hỗ trợ trong điều trị một số bệnh lý chứ không có tác dụng thay thế thuốc điều trị.
Khác với các loại thức uống kể trên, ngũ cốc dinh dưỡng mang lại giá trị về dinh dưỡng cao hơn. Thức uống từ các loại ngũ cốc như đậu nành, đậu xanh, yến mạch, gạo lứt,… không chỉ bổ sung năng lượng cho cơ thể mà còn mang lại rất nhiều lợi ích cho sức khỏe.
Thành phần chủ yếu của bột ngũ cốc là chất xơ và protein nên có tác dụng nhuận tràng, rất an toàn đối với người cao tuổi có bệnh lý đái tháo đường. Ngoài ra, ngũ cốc còn là nguồn cung cấp các chất chống oxy hóa giúp giảm nguy cơ ung thư và bảo vệ tim mạch. Uống 1 - 2 ly thức uống từ ngũ cốc thay thế cho bữa sáng hoặc làm bữa phụ sẽ giúp bổ sung một phần nhu cầu dinh dưỡng trong ngày cho người cao tuổi.
Từ xưa, sữa đã là thức uống được nhắc đến đầu tiên khi cần bồi bổ cơ thể. Cũng giống như ngũ cốc, sữa vừa có giá trị dinh dưỡng cao vừa có rất nhiều tác dụng tốt đối với sức khỏe. Sữa là nguồn cung cấp protein cho cơ thể, đặc biệt là Casein - một loại protein có tác dụng hỗ trợ ổn định huyết áp. Ngoài ra, sữa và thức uống từ sữa rất giàu canxi, photpho và một số vitamin, giúp giảm nguy cơ loãng xương ở người già.
Tuy nhiên, vì hệ tiêu hóa người già khá nhạy cảm nên cần lựa chọn những loại sữa có thành phần hợp lý để giảm nguy cơ táo bón, khó tiêu. Nên chọn sữa chứa ít đường, ít béo để giảm nguy cơ tiểu đường và béo phì cho người già.
Bên cạnh việc bổ sung những loại nước uống tốt cho người già, người cao tuổi cũng cần tránh một số loại thức uống có thể gây hại cho sức khỏe như:
Các loại thức uống có cồn như bia, rượu gây ra rất nhiều tác động tiêu cực đối với sức khỏe người cao tuổi như làm suy giảm chức năng gan, xơ gan, ung thư gan, rối loạn mỡ máu,… Ngoài ra, thức uống này sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, nhồi máu cơ tim, đột quỵ.
Nước tăng lực chứa hàm lượng đường tinh chế khá cao nên không tốt đối với người lớn tuổi, đặc biệt là người có bệnh lý đái tháo đường. Không những thế, caffeine trong nước tăng lực có thể làm tăng nhịp tim, tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch ở người cao tuổi.
Thành phần nước ngọt chứa rất nhiều đường tinh chế. Chính vì vậy, thức uống này không được khuyến khích sử dụng đối với người cao tuổi vì có thể làm tăng nguy cơ béo phì, rối loạn mỡ máu, tiểu đường,... Một số loại nước ngọt có chứa caffeine còn gây tác động tiêu cực đối với người cao tuổi có bệnh lý tim mạch.
Để cơ thể được chăm sóc một cách tốt nhất, trong quá trình sử dụng đồ uống người cao tuổi cần lưu ý một số nguyên tắc quan trọng sau:
- Uống nước mỗi khi cơ thể cần, ngay cả khi không cảm thấy khát.
- Chia lượng nước thành từng ngụm nhỏ thay vì uống một lúc với lượng nước lớn. Điều này giúp cơ thể hấp thụ nước hiệu quả hơn.
- Hạn chế tiêu thụ quá nhiều trà và cà phê, thay vào đó nên ưu tiên uống nước tinh khiết.
Nước tinh khiết vẫn là thức uống chính cần duy trì mỗi ngày, cũng là lựa chọn ưu tiên hàng đầu cho người cao tuổi. Các loại thức uống khác như sữa, trà, nước ép trái cây & rau củ,... chỉ nên bổ sung với liều lượng hợp lý để bổ sung, cân bằng dinh dưỡng cho người già. Ngoài ra, người già cần giữ thói quen sinh hoạt điều độ, chế độ ăn uống lành mạnh để duy trì sức khỏe, nâng cao tuổi thọ.